Спадкова дилатаційна кардіоміопатія. Власне спостереження

  • А.А. Зелінська Національний медичний університет імені О.О. Богомольця, м. Київ, Україна https://orcid.org/0009-0002-0500-3262
  • Т.В. Савчук Національний медичний університет імені О.О. Богомольця, м. Київ, Україна https://orcid.org/0000-0002-7218-0253
Ключові слова: фіброеластоз ендокарда, лівий шлуночок, кардіоміоцити, міокард, патологічна анатомія, генетичний скринінг

Анотація

Мета. Провести клініко-патологоанатомічний аналіз спостереження спадкової дилатаційної кардіоміопатії з ендокардіальним фіброеластозом.

Матеріали та методи. Випадок патологоанатомічного дослідження 7-місячної дитини. Застосовувалися макроскопічний, мікроскопічний, морфометричний та статистичний методи дослідження.

Клініко-патологоанатомічний випадок. Дівчинка від ІІІ вагітності, ІІІ фізіологічних пологів на 38-му тижні, масою 2990 г, з оцінкою за шкалою Апгар 8–9 балів. Народилася у батьків з обтяженим родинним анамнезом – дві попередні дитини (хлопчики) померли від вродженої вади серця – дилатаційної кардіоміопатії у віці 6 років та 3,5 місяця. УЗ-дослідження серця під час вагітності та у 1,5 місяця не виявило відхилень від норми. У 7 місяців дитина загинула від гострої серцевої недостатності на тлі вірусної інфекції, коли вперше й було встановлено діагноз кардіоміопатії. На розтині виявлено розширення порожнини лівого шлуночка з фіброеластозом ендокарда. При мікроскопічному дослідженні: субендокардіально – зрілі звивисті сполучнотканинні волокна та молоді сполучнотканинні елементи в інтерстиції глибоких шарів, що свідчило про прогресування захворювання та призводило до порушення функції міокарда, пов’язаної з атрофією кардіоміоцитів.

Висновки. Нами представлено спостереження спадкової ДКМП з поєднанням дилатації ЛШ та ендокардіального фіброеластозу, які взаємно підсилювали прогресування фіброзних змін у серці та слугували причиною раптової смерті на тлі гострої респіраторної вірусної інфекції. Проблемою ДКМП є визначення причини її розвитку – генетичні порушення або імунозапальні механізми. Даний випадок, з першими проявами хвороби у 6-місячному віці, підкреслює необхідність ранньої діагностики, генетичного скринінгу, особливо при обтяженому сімейному анамнезі.

Посилання

  1. Seferović PM, Polovina M, Bauersachs J, Arad M, Gal TB, Lund LH, et al. Heart failure in cardiomyopathies: a position paper from the Heart Failure Association of the European Society of Cardiology. European Journal of Heart Failure. 2019 Apr 16;21(5):553–76. https://doi.org/10.1002/ejhf.1461
  2. Arbelo E, Protonotarios A, Gimeno JR, Arbustini E, Barriales-Villa R, Basso C, et al. 2023 ESC Guidelines for the management of cardiomyopathies. European Heart Journal. 2023 Aug 25;44(37): ehad194. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehad194
  3. Wang Y, Jia H, Song J. Accurate Classification of Non-ischemic Cardiomyopathy. Current cardiology reports. 2023 Sep 15;25(10):1299–317. https://doi.org/10.1007/s11886-023-01944-0
  4. Ramone Eldemire, Mestroni L, Matthew R.G. Taylor. Genetics of Dilated Cardiomyopathy. Annual Review of Medicine. 2023 Oct 3;75(1). https://doi.org/10.1146/annurev-med-052422-020535
  5. Wang S, Zhang Z, He J, Liu J, Guo X, Chu H, et al. Comprehensive review on gene mutations contributing to dilated cardiomyopathy. Frontiers in cardiovascular medicine. 2023 Dec 1;10. https://doi.org/10.3389/fcvm.2023.1296389
  6. Harding D, Ming, Nishant Lahoti, Carola Maria Bigogno, Roshni Prema, Mohiddin SA, et al. Dilated cardiomyopathy and chronic cardiac inflammation: Pathogenesis, diagnosis and therapy. Journal of Internal Medicine. 2022 Aug 27;293(1):23–47. https://doi.org/10.1111/joim.13556
  7. Maisch B, Pankuweit S. Inflammatory dilated cardiomyopathy. Herz. 2020 Mar 2; https://doi.org/10.1007/s00059-020-04900-8
  8. Lurie PR. Changing concepts of endocardial fibroelastosis. Cardiology in the Young. 2010 Mar 29;20(2):115–23. https://doi.org/10.1017/S1047951110000181
  9. Stehbens WE, Delahunt B, Zuccollo JM. The Histopathology of Endocardial Sclerosis. Cardiovascular Pathology. 2000 May;9(3):161–73. https://doi.org/10.1016/s1054-8807(00)00037-5
  10. Xu X, Friehs I, Zhong Hu T, Melnychenko I, Tampe B, Alnour F, et al. Endocardial Fibroelastosis Is Caused by Aberrant Endothelial to Mesenchymal Transition. Circulation Research. 2015 Feb 27;116(5):857–66. https://doi.org/10.1161/CIRCRESAHA.116.305629
  11. Vorisek C, Weixler V, Dominguez M, Axt-Fliedner R, Hammer PE, Lin RZ, et al. Mechanical strain triggers endothelial-to-mesenchymal transition of the endocardium in the immature heart. Pediatric research. 2022 Sep;92(3):721–8. https://doi.org/10.1038/s41390-021-01843-6
  12. Weixler V, Marx GR, Hammer PE, Emani SM, del Nido PJ, Friehs I. Flow disturbances and the development of endocardial fibroelastosis. The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery. 2019 Sep 26;159(2):637–46. DOI: 10.1016/j.jtcvs.2019.08.101
  13. Oh NA, Hong X, Doulamis IP, Meibalan E, Peiseler T, Melero-Martin J, et al. Abnormal Flow Conditions Promote Endocardial Fibroelastosis Via Endothelial-to-Mesenchymal Transition, Which Is Responsive to Losartan Treatment. JACC: Basic to Translational Science. 2021 Dec;6(12):984–99. DOI: 10.1016/j.jacbts.2021.10.002
  14. Alina Costina Luca et al. Endocardial fibroelastosis and dilated cardiomyopathy – the past and future of the interface between histology and genetics. Romanian Journal of Morphology and Embryology. 2021 Jun 25;61(4):999–1005. https://doi.org/10.47162/RJME.61.4.02
  15. Xie YY, Li QL, Li XL, Yang F. Pediatric acute heart failure caused by endocardial fibroelastosis mimicking dilated cardiomyopathy: A case report. World Journal of Clinical Cases. 2023 Mar 16;11(8):1771–81. DOI: 10.12998/wjcc.v11.i8.1771
  16. Xie YY, Li QL, Li XL, Yang F. Pediatric acute heart failure caused by endocardial fibroelastosis mimicking dilated cardiomyopathy: A case report. World J Clin Cases 2023; 11(8): 1771-1781 DOI: 10.12998/wjcc.v11.i8.1771]
  17. Aeffner F, Zarella MD, Buchbinder N, Bui MM, Goodman MR, Hartman DJ, et al. Introduction to Digital Image Analysis in Whole-slide Imaging: A White Paper from the Digital Pathology Association. Journal of pathology informatics. 2019;10(1):9. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30984469
  18. Savchuk T. Hypoplastic Left Heart Syndrome: morphogenesis of patomorphological types of the left ventricle. Georgian Med News. 2020 Feb;(299):55-61. Available from: https://europepmc.org/article/med/32242845
  19. Kucherenko A, Savchuk T. Hypoplastic left heart syndrome (HLHS): structural changes of the heart and the basis of morphogenesis. Ukrainian Scientific Medical Youth Journal. 2024 Jun 27;146(2):68–76. https://doi.org/10.32345/USMYJ.2(146).2024.68-76.
  20. Savchuk T, Kurkevych A, Leshchenko I. Сlinical and pathological analysis of the Hypoplastic Left Heart Syndrome in one of the twins in pregnancy which occurred using in vitro fertilization. Own observation. Georgian Med News. 2020 Oct;(307):62-68. Available from:https://europepmc.org/article/med/33270579
  21. Савчук ТВ, Азаров ОІ, Жежера ВМ. Синдром лівобічної гіпоплазії серця: залежність шлуночково-перегородкового кута від структури лівого шлуночка. Серце і судини. 2016; 1(53): 30-34. Available from:http://ir.librarynmu.com/handle/123456789/2051.
  22. Zakharova V, Savchuk T, Truba Ya, Lazoryshynets V, Rudenko O. Hypoplastic Left Heart Syndrome: Prognostic Significance of Morphological Variants of the Heart in the Choice of Treatment Approach. Ukrainian journal of cardiovascular surgery. 2021 Mar 16; (1 (42)):53–9. https://doi.org/10.30702/ujcvs/21.4203/z013053-059/576.31.
  23. Zakharova V, Savchuk T, Rudenko O. Hypoplastic left heart syndrome: Structural changes of the left ventricular myocardium. Virchows archiv. 2013 Aug 1;463(2):198-198. 233. https://doi.org/10.1007/s00428-013-1444-y
Опубліковано
2025-06-25
Як цитувати
1.
Зелінська А, Савчук Т. Спадкова дилатаційна кардіоміопатія. Власне спостереження. ujcvs [інтернет]. 25, Червень 2025 [цит. за 28, Червень 2025];33(2):89-6. доступний у: http://cvs.org.ua/index.php/ujcvs/article/view/736